آشنایی با دفتر امور بانوان وزارتخانه آموزش و پرورش

 

وزارت آموزش و پرورش با پوشش دهی بیش از ۵۰۰ هزار فرهنگی زن، دارای بیشترین شاغلین زن در میان دستگاه های دولتی است؛ به بیانی دیگر بهترین فرصت ظهور توانایی ها و استعدادهای بالقوه زنان برای تعلیم و تربیت جامعه بشری در دست این وزارتخانه است. در سال های اخیر دفتر امور بانوان وزارتخانه آموزش و پرورش برای حل معضلات و مشکلات پیش روی زنان فرهنگی تشکیل شده است.
    هدف از فعالیت این دفتر به طور کلی به وجود آوردن زمینه ایفای نقش از سوی معلمان زن با کمترین دغدغه های روحی و مادی است. اما این دفتر تا چه حد در این زمینه موفق بوده است؟ در این باره با مهری سویزی مشاور وزیر آموزش و پرورش در امور بانوان گفت وگو کردیم.
    
    خانم سویزی، در حال حاضر چه تعداد زن در آموزش وپرورش مشغول فعالیتند و مسئولیت چه تعداد دختر و پسر دانش آموز را به عهده دارند؟
    اکنون تعداد شاغلین زن در آموزش وپرورش ۵۴۰ هزار نفر است که این رقم نشان می دهد این وزارتخانه به نسبت دیگر وزارتخانه ها از بیشترین نرخ حضور و اشتغال زنان برخوردار است. همچنین این تعداد زن فرهنگی، مسئولیت آموزش وپرورش ۷‎/۵ میلیون دختر دانش آموز را برعهده دارند و علاوه بر آن در ۱۰ هزار مدرسه ابتدایی پسرانه نیز تدریس می کنند.
    از مجموع زنان شاغل فرهنگی چه تعداد از آنها، زنان فرهنگی سرپرست خانوار هستند؟
    براساس آمار استخراج شده از سیستم بکفا (سامانه الکترونیک آمار و اطلاعات وزارت آموزش و پرورش) تعداد زنان فرهنگی سرپرست خانوار ۷ هزار و ۶۳۷ تن اعلام شده است اما آمار واقعی به ۱۱ هزار نفر هم می رسد زیرا برخی از زنان فرهنگی سرپرست خانوار به علت های مختلف از جمله ارائه شدن تسهیلات و حمایت های ویژه از آنها، تمایل ندارند به عنوان سرپرست خانوار در محیط کار شناسایی شوند، البته در حال حاضر توجه خاصی به این قشر شده است و مسئولان نیز در تلاش هستند تا تسهیلات ویژه ای از جمله حق مسکن و اولویت استخدام فرزندان را در اختیار آنها قرار دهند.
    با توجه به این که بیشترین تعداد شاغلان زن در آموزش و پرورش فعالیت می کنند، چه برنامه هایی را برای ارتقای سطح کمی و افزایش سطح کیفی فعالیت آنان در دستور کار قرار داده اید؟ اگر چنین برنامه هایی وجود دارد آیا برای اجرای برنامه تأمین اعتبار هم شده است؟
    مهم ترین کار ما دراین باره، حرکت برای شناسایی و شناخت مشکلات زنان و فرهنگ در سراسر کشور بود که با همکاری سازمان های آموزش وپرورش سراسر کشور و دفاتر امور بانوان سازمان ها همه مسائل و مشکلات جمع آوری و ۱۲۰ عنوان مشکل شناسایی شد. سپس عناوین عنوان شده را در ۱۲ محور از جمله امور اداری، امور رفاهی، تحصیلات تکمیلی، آموزش های ضمن خدمت و امور حقوقی طبقه بندی کردیم. موضوع مهمی که پس از شناسایی مشکلات مد نظر قرار دادیم راهکار های قانونی برای رفع آنها بود. بنابراین پیشنهاد تشکیل «شورای بهبود وضع زنان» را در شورای معاونان وزارتخانه مطرح کردیم که این طرح با ارائه مستندات و علت های قابل قبول و نگاه روشن وزیر آموزش و پرورش در باب مسائل زنان، به تصویب رسید به طوری که از این پس مسائل و مشکلات زنان فرهنگی، ابتدا در این شورا به تصویب می رسد و سپس به مدیران اجرایی، در سراسر کشور ابلاغ می شود. در حقیقت تشکیل این شورا یکی از برنامه های مهم و ماندگار دفتر امور بانوان آموزش و پرورش در راستای توجه علمی، مستمر و کارآمد به جامعه زنان فرهنگی است. از دیگر برنامه ها می توان به طرح محیا (شناسایی مدیران زن فرهیخته و نخبه) اشاره کرد. در این طرح در گام نخست ۴۰ زن فرهنگی واجد شرایط برای گذراندن دوره های عالی مدیریت در ۳ عرصه دانش، بینش و مهارت انتخاب شدند تا از توانایی های بالقوه آنها در رده های بالای مدیریتی استفاده شود. از آنجا که هم اکنون آمار مدیریت زنان در کشورمان ۲‎/۷ درصد است، دفتر امور زنان وزارت آموزش و پرورش تلاش می کند تا با اجرای این طرح زمینه های لازم برای پیشرفت زنان فرهنگی نخبه با گذراندن دوره های عالی مدیریتی فراهم شود. همچنین در کنار اجرای این طرح، آموزش و توانمندسازی مدیران و معاونان همه مراکز شبانه روزی دختران را نیز مدنظر قرار داده ایم که این تعداد تا پایان سال ۸۶ زیر پوشش آموزش های موردنیاز قرار خواهند گرفت. از آنجا که ما معتقدیم دفاتر و تشکیلات زنان در آموزش و پرورش باید با حضوری مقتدرانه، تقویت کننده و ناظر بر فعالیت های آموزشی و پرورشی در حوزه دختران دانش آموز و فرهنگی باشد، بررسی و بازنگری قوانین و مقررات آموزش و پرورش با رویکرد جنسیتی را نیز جزو برنامه های این دفتر قرار دادیم تا موانع رشد و یا به کارگیری زنان فرهنگی بررسی شود و به مدیران امکان تصمیم گیری علمی براساس یافته های این پژوهش داده شود. البته برای اجرای همه این طرح ها اعتبارات مصوب موجود است که براساس آن اقدام می شود.
    فکر می کنید در حال حاضر مهم ترین مشکلات زنان شاغل فرهنگی و بویژه سرپرست خانوار چیست و برای رفع مشکلات این قشر چه برنامه هایی را پیش بینی کرده اید؟
    رکود و روزمرگی نظام آموزش و پرورش و درست شناخته نشدن جایگاه و منزلت معلم و تأمین معیشت او از جمله مشکلاتی است که قشر فرهنگی اعم از زن و مرد با آن مواجهند. بازگشت و احیای پرورشی و ایجاد تحول بنیادین در محتوا، روش، مدیریت، نظارت و ارزشیابی آموزش و پرورش می تواند در گره گشایی و کاهش مشکلات و پدیداری رشد و بهبود وضع آنها مؤثر باشد. البته بحث معیشتی معلمان که با منزلت آنها ارتباط معنی داری دارد موضوعی است که نگاه ملی، حمایت ملی و اراده ملی را می طلبد. در حال حاضر وزارتخانه ها از جمله مسکن، نیرو، تعاون، فناوری و نفت به زندگی مادی مردم می پردازند و فقط ۲وزارتخانه آموزش عالی و آموزش و پرورش هستند که به حیات علمی و دینی مردم گرایش دارند. به بیانی دیگر ۹۵ درصد بودجه کشور، صرف حیات مادی و تأمین حقوق کارکنان می شود و فقط ۵ درصد از اعتبارات برای تحول، خلاقیت و روزآمدی باقی می ماند. بنابراین شایسته است که دولت با تمام توان به حمایت از این ۲ وزارتخانه بویژه آموزش و پرورش برخیزد تا این وزارتخانه نیز بتواند مأموریت اصلی خود یعنی آموزش و تربیت جوانان فکور، مستقل، مصمم، معنوی و علمی را به درستی انجام دهد. آنچه گفته شد درباره همه کارکنان آموزش و پرورش به طور عام بود اما مهم ترین مشکل زنان فرهنگی سرپرست خانوار، به طور خاص، مسکن است. به همین منظور، برای حل مشکل مسکن زنان سرپرست خانوار دفتر امور بانوان وزارت آموزش و پرورش با همکاری اداره کل رفاه و تعاون به تأسیس تعاونی مسکن زنان فرهنگی و سرپرست خانوار اقدام کرده است که امیدواریم بتوانیم گام مهمی برای حل مهم ترین مشکل زنان فرهنگی سرپرست خانوار یعنی تأمین مسکن برداریم.
    ارائه وام ۱‎/۵ میلیون تومانی به زنان فرهنگی سرپرست خانوار شهرستان های استان تهران اقدام بسیار مثبتی بود که لازم است به زنان فرهنگی سراسر کشور نیز تعمیم داده شود زیرا در تماس های مکرر، بیشتر این زنان بویژه در شهر تهران خواستار دریافت این وام بودند.
    با توجه به اصل تمرکززدایی در حوزه تصمیم گیری، برنامه ریزی و مدیریت، سازمان آموزش وپرورش شهرستان های استان تهران به صورت مستقل و با امکانات و اعتبارات آن سازمان اقدام به پرداخت این وام کرده است، البته ما نیز تلاش می کنیم با رایزنی و تأمل در دیگر استان ها، بتوانیم این حرکت حمایتی را گسترش دهیم.
    طرح جلوگیری از بازماندگی دختران دانش آموز از تحصیل در مناطق محروم درچه مرحله ای قرار دارد؟
    در حال حاضر گزارش طرح کاهش بازماندگی از تحصیل دختران از سراسر کشور در حال جمع آوری است که براساس آخرین آمار بیش از ۱۰ هزار دختر بازمانده از تحصیل زیر پوشش قرار گرفته اند. اما از آنجا که هنوز گزارش نهایی تکمیل و آماده نشده است، پیش بینی می شود این رقم تا ۵۰ درصد آمار موجود نیز افزایش یابد.
    همچنین برای رفع محرومیت زدایی دختران دانش آموز علاوه بر اجرای چند طرح از جمله تجهیز مراکز شبانه روزی راهنمایی و متوسطه دختران در مناطق محروم به وسایل ورزشی و آموزشی از جمله در نظر گرفتن سبد مطالعاتی، فرهنگی و بهداشتی، با عنوان پیام آوران فرهنگ و بهداشت در سال ،۸۵ طرح تداوم تجهیز مراکز شبانه روزی به سبد ورزشی و مطالعاتی و شاداب سازی مدارس دخترانه را نیز در سال ۸۶ در دستور کار قرار داده ایم. در حال حاضر نیز مشغول رایزنی با دفتر IT وزارتخانه برای راه اندازی ۵ خانه فناوری در ۵ استان محروم کشور از جمله ایلام، خراسان جنوبی و کهگیلویه و بویراحمد هستیم.
    مشکلات نقل و انتقال زنان فرهنگی به شهرها و مناطق محل سکونت خود یکی از موارد ذکر شده از سوی آنهاست. برای رفع این مسأله چه برنامه هایی در نظر گرفته اید؟
    این مسأله اگرچه عمومی است اما از ۲ جنبه حائز اهمیت است. نخست نگاه به دانش آموز و حمایت از حقوق او و دوم نگاه به معلم و حمایت از حقوق اوست. برای مثال، از آنجا که یکی از قوانین ما در کشور نقل و انتقالات به تبع همسر است، همین موضوع ساده که از منظر حقوق معلم و توجه به مشکلات او امری بدیهی به نظر می رسد، مشکلی جدی برای دانش آموز ایجاد کرده است زیرا بسیاری از معلمان زن به تبع شغل همسر از یک استان محروم نظیر ایلام به تهران منتقل می شوند و این در حالی است که امروز تهران با جمعیت قابل توجه زنان فرهنگی مازاد بر سازمان مواجه است و دانش آموز ایلامی از دبیر واجد شرایط محروم شده است.
    برهمین اساس باید این مسائل را همه جانبه نگاه کرد. از سوی دیگر حفظ کیان خانواده این معلم نیز امری ضروری است و باید در نقل و انتقالات با او همراهی کرد اما از طرف دیگر این همراهی موجب اختلاف در آموزش دانش آموز و مدیریت یک سازمان می شود. 

magiran.com > روزنامه ایران > شماره 3759 19/7/86 > صفحه 4 (اجتماعی) > متن